Bezos thắng Musk: Blue Origin đưa vệ tinh Mars trước

[Alan Hope]

Blue Origin của Jeff Bezos vừa thử nghiệm thành công tầng đẩy New Glenn và hạ cánh an toàn lên barge. NASA tận dụng chuyến bay này để đưa hai tàu thăm dò ESCAPADE hướng về sao Hỏa, đi trước đối thủ Elon Musk.

Blue Origin hạ cánh tầng đẩy tái sử dụng​

Blue Origin do Jeff Bezos hậu thuẫn vừa hoàn thành chuyến bay đầu tiên của tầng đẩy New Glenn và hạ cánh an toàn lên barge giữa Đại Tây Dương. Dù sự kiện diễn ra gần 10 năm sau lần thu hồi Falcon đầu tiên của SpaceX, New Glenn có kích thước lớn hơn đáng kể và là bước tiến quan trọng trong công nghệ tên lửa tái sử dụng.

So sánh kích thước và kỹ thuật​

Tầng đẩy New Glenn cao khoảng 190 feet (khoảng 58 m) với đường kính 23 feet (khoảng 7 m), so với Falcon là 135 feet (~41 m) và đường kính 12 feet (~3,7 m). Sau khoảng ba phút bay, tầng một tách ra, quay trở lại bầu khí quyển, kích hoạt một số động cơ BE-4 để giảm tốc và hiệu chỉnh quỹ đạo, rồi hạ cánh an toàn lên barge nằm cách điểm tách tầng khoảng 375 miles (~603 km) về phía hạ lưu.

NASA gửi hai tàu thăm dò đến Mars​

NASA đã tận dụng chuyến thử của Blue Origin để phóng hai tàu thăm dò thuộc nhiệm vụ ESCAPADE. Tầng hai tiếp tục đưa hai tàu mang tên Blue và Gold vào quỹ đạo; khoảng 33 phút sau cất cánh, hai tàu bắt đầu hướng tới điểm Lagrange L2 của hệ Trái Đất–Mặt Trời, cách khoảng 930.000 miles (~1,5 triệu km).

Hai tàu sẽ ở L2 chờ cửa sổ phóng Trái Đất–Sao Hỏa tiếp theo, nhờ vậy NASA có thể phóng sớm thay vì phải đợi cửa sổ mở (mỗi ~26 tháng). Khi thời điểm thuận lợi đến (khoảng một năm nữa), hai tàu sẽ dùng lực hấp dẫn Trái Đất làm đòn bẩy (slingshot) để lao về sao Hỏa, nhằm nghiên cứu cách bầu khí quyển của hành tinh đỏ bị mất đi do gió Mặt Trời và các yếu tố khác.

Ý nghĩa, chi phí và phản ứng​

Hành động này giúp Bezos có bước tiến trong cuộc đua khám phá không gian với Elon Musk, trong khi SpaceX vẫn đang thử nghiệm Starship hướng tới cửa sổ phóng 2026. Rocket Lab — đơn vị phát triển hai tàu cho NASA — cho biết họ giữ chi phí cho mỗi chiếc chỉ khoảng 18 triệu USD, gồm cả chế tạo và phóng, nhờ lợi thế từ phương tiện quỹ đạo của Blue Origin.

Richard French, phó chủ tịch Rocket Lab, nói hệ thống có delta‑V lớn cho phép leo ra khỏi giếng hấp dẫn Trái Đất trước khi thực hiện thao tác chuyển hướng tới Mars, qua đó mở rộng đáng kể các lựa chọn phóng. Nhiều nhân sự trong ngành cũng ca ngợi việc thu hồi tầng đẩy orbital là một thành tựu kỹ thuật rất khó khăn.

Nguồn: Notebookcheck