Google đang nghiên cứu ý tưởng đưa trung tâm dữ liệu AI lên quỹ đạo thấp bằng vệ tinh dùng năng lượng mặt trời. Dự án có tên Project Suncatcher nhằm khai thác nguồn điện sạch, liên tục và giảm tác động môi trường của điện toán đám mây.
Google đang cân nhắc một ý tưởng khá ấn tượng: đặt các trung tâm dữ liệu tiêu thụ nhiều điện năng lên quỹ đạo thấp của Trái Đất, tích hợp trên các vệ tinh dùng tấm pin mặt trời để cung cấp năng lượng liên tục.
Dự án mang tên Project Suncatcher là một “moonshot” đúng nghĩa. Google muốn đưa các chip xử lý AI của mình — gọi là Tensor Processing Units (TPU) — lên các vệ tinh trang bị pin mặt trời. Theo Google, “Trong tương lai, không gian có thể là nơi tốt nhất để mở rộng khả năng tính toán AI. Ở quỹ đạo phù hợp, tấm pin mặt trời có thể hiệu quả gấp đến 8 lần so với mặt đất và sản sinh điện gần như liên tục, giảm nhu cầu dùng pin.”
Tuy nhiên, ý tưởng này đối mặt nhiều thách thức kỹ thuật. Gần Mặt Trời hơn nghĩa là TPU sẽ phải chịu mức bức xạ cao có thể làm suy giảm linh kiện điện tử. Google cho biết họ đã thử nghiệm khả năng chịu bức xạ của các chip hiện tại và đánh giá chúng có thể sống sót trong nhiệm vụ kéo dài khoảng năm năm mà không bị lỗi vĩnh viễn.
Một vấn đề khác là liên kết dữ liệu với tốc độ rất cao và độ trễ thấp giữa các vệ tinh — “hàng chục terabit mỗi giây”. Truyền dữ liệu ở khoảng cách lớn tiêu tốn năng lượng nhiều hơn rất nhiều so với trên mặt đất, nên Google đang cân nhắc việc điều động các vệ tinh trang bị TPU bay thành đội hình sát nhau, có thể cách nhau chỉ vài kilomet hoặc ít hơn. Cách làm này còn giúp giảm lượng điều chỉnh đẩy giữ vị trí (station keeping) cần thiết.
Yếu tố quyết định cuối cùng là chi phí. Việc phóng TPU lên không gian có vẻ tốn kém, nhưng phân tích của Google cho thấy về hiệu suất năng lượng, giải pháp này có thể "tương đương" với các trung tâm dữ liệu trên mặt đất vào khoảng giữa thập niên 2030.
Hiện Project Suncatcher mới dừng ở nghiên cứu sơ bộ, nhưng Google đã lên kế hoạch thử nghiệm ban đầu. Họ hợp tác với công ty Planeton cho một "sứ mệnh học tập" dự kiến phóng hai vệ tinh nguyên mẫu lên quỹ đạo vào năm 2027. Thử nghiệm này sẽ kiểm tra cách mô hình và phần cứng TPU hoạt động trong không gian và xác thực việc dùng liên kết quang giữa các vệ tinh cho các tác vụ học máy phân tán.
Nguồn: Engadget
Google đang cân nhắc một ý tưởng khá ấn tượng: đặt các trung tâm dữ liệu tiêu thụ nhiều điện năng lên quỹ đạo thấp của Trái Đất, tích hợp trên các vệ tinh dùng tấm pin mặt trời để cung cấp năng lượng liên tục.
Dự án mang tên Project Suncatcher là một “moonshot” đúng nghĩa. Google muốn đưa các chip xử lý AI của mình — gọi là Tensor Processing Units (TPU) — lên các vệ tinh trang bị pin mặt trời. Theo Google, “Trong tương lai, không gian có thể là nơi tốt nhất để mở rộng khả năng tính toán AI. Ở quỹ đạo phù hợp, tấm pin mặt trời có thể hiệu quả gấp đến 8 lần so với mặt đất và sản sinh điện gần như liên tục, giảm nhu cầu dùng pin.”
Tuy nhiên, ý tưởng này đối mặt nhiều thách thức kỹ thuật. Gần Mặt Trời hơn nghĩa là TPU sẽ phải chịu mức bức xạ cao có thể làm suy giảm linh kiện điện tử. Google cho biết họ đã thử nghiệm khả năng chịu bức xạ của các chip hiện tại và đánh giá chúng có thể sống sót trong nhiệm vụ kéo dài khoảng năm năm mà không bị lỗi vĩnh viễn.
Một vấn đề khác là liên kết dữ liệu với tốc độ rất cao và độ trễ thấp giữa các vệ tinh — “hàng chục terabit mỗi giây”. Truyền dữ liệu ở khoảng cách lớn tiêu tốn năng lượng nhiều hơn rất nhiều so với trên mặt đất, nên Google đang cân nhắc việc điều động các vệ tinh trang bị TPU bay thành đội hình sát nhau, có thể cách nhau chỉ vài kilomet hoặc ít hơn. Cách làm này còn giúp giảm lượng điều chỉnh đẩy giữ vị trí (station keeping) cần thiết.
Yếu tố quyết định cuối cùng là chi phí. Việc phóng TPU lên không gian có vẻ tốn kém, nhưng phân tích của Google cho thấy về hiệu suất năng lượng, giải pháp này có thể "tương đương" với các trung tâm dữ liệu trên mặt đất vào khoảng giữa thập niên 2030.
Hiện Project Suncatcher mới dừng ở nghiên cứu sơ bộ, nhưng Google đã lên kế hoạch thử nghiệm ban đầu. Họ hợp tác với công ty Planeton cho một "sứ mệnh học tập" dự kiến phóng hai vệ tinh nguyên mẫu lên quỹ đạo vào năm 2027. Thử nghiệm này sẽ kiểm tra cách mô hình và phần cứng TPU hoạt động trong không gian và xác thực việc dùng liên kết quang giữa các vệ tinh cho các tác vụ học máy phân tán.
Nguồn: Engadget
Bài viết liên quan
